“In Nederland beleven we de oorlog alleen in spelletjes”

Van de gebombardeerde steden van Homs en de uitgestrekte Syrische woestijn, naar het steriele X-gebouw van Hogeschool Windesheim. Voor NOS-oorlogsverslaggever Lex Runderkamp was het even een omschakeling. De passie voor het vak zorgde echter voor een vlekkeloze overgang. In het gastcollege voor journalistiekstudenten kwam de beste Runderkamp boven. “Probeer sociaal te blijven in hachelijke situaties.”

Runderkamp vertelt dat hij altijd geassocieerd wordt met oorlogsverslaggeving “maar ik voel me geen oorlogsverslaggever,” zegt Runderkamp. “Ik ben me tijdens mijn studie niet gaan specialiseren op oorlogsverslaggeving. Pas toen ik al begonnen was met de verslaggeving vanuit oorlogsgebieden, ben ik cursussen gaan volgen voor oorlogsverslaggeving.”

Worsteling

Voor het Jeugdjournaal draaide Runderkamp een item over hoe kinderen in Syrië de oorlog beleefden. “In Nederland beleven we oorlog alleen in spelletjes,” zo zegt Runderkamp. “Syrië is geen game. Je kan hier niet eerst honderd keer doodgaan voordat je “level 10” bereikt hebt. Je hebt hier één leven en het is onzeker of je deze vandaag zal behouden,” klinkt er in het jeugdjournaalverslag vanuit Syrië.

De studenten zitten met open mond te luisteren naar het verhaal van Runderkamp. Je kunt van hun gezichten aflezen dat ze zich niet voor kunnen stellen hoe hun leven er uit zou zien in Syrië. Hetzelfde geldt voor de kinderen in Syrië, zij kunnen zich geen leven zonder oorlog voorstellen. Runderkamp kent beide werelden. Een week geleden was hij nog in het land waar bomaanslagen het geluid van spelende kinderen overheerst.

“Ik ben zelfs twee keer gevangen genomen,” zegt de journalist. Hij vertelt dat hij met iemand op reis ging door Syrië. Het plan was om naar de chemische wapenfabriek in de buurt van waar zij verbleven te gaan. Op een gegeven moment kwamen ze op een mooie plek waar Runderkamp wilde filmen. Ze stapten uit en hij begon met filmen. Toen kwam er een auto aangereden en ze werden vriendelijk verzocht om mee te gaan. “In die situatie probeerde ik heel sociaal te blijven,” zegt Runderkamp.

Toen ze gevangen zaten probeerde Runderkamp met stiekeme grapjes als: “Ik word normaalgesproken altijd vriendelijk ontvangen in Syrië met een kopje thee,” de mensen te laten weten dat hij ook maar een mens is. “Meteen werd er een kopje thee gehaald,” lacht de verslaggever. Uiteindelijk werden Runderkamp en zijn reisgenoot tegen de muur gezet. “Maar we werden niet geslagen.” Het bleek namelijk niet het leger van Assad te zijn die hun gevangen had genomen, het bleek het vrije Syrische leger te zijn.

Daarna volgt er een uitspraak die de mensen op het puntje van hun stoel doet gaan zitten. Runderkamp zegt “dat oorlog eigenlijk heel saai is.” Volgens hem is het wachten op een raket die afgevuurd wordt of wachten op een bom die valt. “Ik heb ‘geluk’ als ik een geluid van een raketaanval op film heb staan.”

Prijs

Runderkamp weet Nederland goed op de hoogte te houden van het drama dat zich afspeelt in Syrië.  In 2012 werd daarom de reportage “Syriërs overleven in historische ruïnes” verkozen tot de beste buitenlandse reportage op tv van de NOS. In de reportage zie je dat zelfs een binnenlands vluchtelingenkamp, dat nog in opbouw was, gebombardeerd werd door de troepen van president Assad. De vluchtelingen zijn te vinden in Romeinse ruïnes, die al meer dan 1300 jaar onbewoond waren. Maar zelfs zo ver weg van de bewoonde wereld maken ze de oorlog nog mee, doffe knallen van de rakketten die de grond raken worden gehoord door de mensen. De vluchtelingen leven in armoede. “We hebben hier geen eten. Geen gas. Geen diesel. We hebben alleen de zege van Allah.”